وبلاگ حرفه و فن
حرفه و فن
اینترانت
اینترانت (به انگلیسی: Intranet) شبکهای داخلی (با تملک سازمانی و یا خصوصی) است که از پروتکلهای مرتبط با اینترنت و به خصوص تکنولوژی وب برای سازماندهی شبکه استفاده میکند. (برای مثال میتوان از پروتکلهای TCP/IP/HTTP/WWW استفاده نمود) در حقیقت اینترانت مقیاس بسیار کوچکی از کل اینترنت ولی خصوصی است؛ بر خلاف اینترنت که هیچکس مالک آن نیست.
به زبان ساده، اینترانت اصطلاحی توصیفی است که به شبکه داخلی سازمان هایی اطلاق می شود که از خدمات اینترنت از قبیل شبکه جهان گستر وب، پروتکل انتقال فایل، گوفر، صندوق پست الکترونیکی، گروههای خبری، گفتگوی اینترنتی و کنفرانس های صوتی و تصویری بهره می گیرند اما با حد و مرزهای فیزیکی و فرآیندهای داخلی و ویژه سازمان منطبق شده اند، به طوری که اطلاعات قابل اعتماد و سودمندی را فقط برای کارکنان آن سازمان و نه برای جامعه اینترنت فراهم می آورند . اينترانت به نوعي شبكه گفته مي شود كه ساختاري مشابه اينترنت دارد.اما دسترسي به آن محدود و به صورت منطقه اي است. به اين معني كه براي اتصال به آن مي توان از ارتباطي نظير Dialup استفاده كرد. اما امكان مشاهده آن از طريق اينترنت وجود ندارد. به عبارت دیگر در یک جمله ساده می توان گفت که اینترانت یک اینترنت خصوصی است. اين نوع شبكه در واقع مدلي اختصاصي از شبكه است كه براي كاربردهاي خاصي ايجاد مي شود و مي توان گفت شبكه اي محلي با امكان دسترسي از راه دور است به عنوان نمونه اينترانت خبرگزاري جمهوري اسلامي.شبكه اي رايگان براي دسترسي به اخبار بدون نياز به اينترنت است كه با شماره تلفن 8890000 نام كاربري و كلمه عبور irna و همچنين نشاني www.irna.com براي شهروندان تهراني قابل دسترسي است و اما اكسترانت همان اينترانت است با اين تفاوت كه راه دسترسي به آن از طريق اينترنت است. اینترانت شبکهای رایانهای است که از زبان مشترک ارتباطی شبکه جهانی اینترنت برای تبادل دادهها استفاده میکند و تمام خدمات اینترنت، از جمله پست الکترونیکی، تار جهانگستر، انتقال فایل (FTP)، گروههای خبری و تله کنفرانس را در شبکهای اختصاصی برای استفادهکنندگان مشخص آن شبکه ارائه میدهد و لزومآ به اینترنت متصل نیست. تفاوت اساسی میان شبکه اینترانت و سایر شبکهها در آن است که این شبکه بر اساس پروتکلهای اینترنت نظیر TCP/IP و HTTP شکل میگیرد. هدف اصلی از نصب اینترانتها تسهیل ارتباطات و به اشتراک گذاشتن منابع - اعم از سختافزاری - است؛ که به اشتراک گذاشتن منابع اطلاعاتی نقش عمدهای در این نظام دارد.
تاریخچه اینترانت خود تاریخچهای مستقل ندارد، زیرا یکی از دستاوردهای اینترنت بهشمار میرود و در واقع چند سالی پس از آنکه اینترنت پا به عرصه جهانی گذاشت، اینترانت و اکسترانت نیز پدید آمد. در ایران، از اواسط سال 1374 که نرمافزار سیستم عامل شبکه (NT SERVER) شرکت رایانهای نت اسکیپ (Netscape) وارد کشور شد، به سبب سهولت نصب اینترانتها بر روی این سیستم عامل شبکه، نصب اینترانتها آغاز گردید و از آن زمان تاکنون، این جریان در دنیا و ایران رشد فزایندهای داشته است. بهطور مثال، وزارت کشاورزی ایران در همان سال توانست از خدمات شبکه اینترنت استفاده کند.
کاربردها اطلاعرسانی، ارتباطات، بازاریابی و فروش، آموزش از راه دور، کار از راه دور، تصمیمگیری بهینه مدیریت بانکداری و اقتصاد و کار و کاریابی، کاربردهای اصلی اینترانتها هستند. در زمینه اطلاعرسانی با توجه به قابلیت چند رسانهایها و ارائه اطلاعات روزآمد، میتوان به ارائه اطلاعات در زمینههای مختلف از جمله نشریات، اطلاعیهها، بخشنامهها، پروندههای کاری، اطلاعات تخصصی، اطلاعات مشتریان، رقبا و کاربران، اخبار، و جز آن اشاره کرد. ارائه الکترونیکی این اطلاعات خود موجب کاهش استفاده از کاغذ میشود و در نهایت کاهش هزینه و زمان را برای شرکتها به دنبال خواهد داشت. از این روش میتوان برای توزیع اطلاعات بهدست آمده از اینترنت استفاده کرد. در زمینه ارتباطات، اینترانتها باعث تسهیل ارتباطات میان اعضای یک سازمان با مشتریان و رقبا و سازمانهای بیرونی خواهند شد که بهطور نمونه میتوان به جمعآوری نظرات، شکایات، و آگاه کردن مدیران از مسائل را نام برد؛ یا ارتباط افراد هم اندیشه در موضوعات خاص که خود باعث ایجاد نوآوریها، خلاقیتها، و ابتکارها در زمینههای مختلف میشود. در زمینه بازاریابی و فروش میتوان تبلیغات جهت معرفی محصولات، در نهایت سفارش از مشتری، دریافت پیشنهادات و انتقادات از مشتری، انجام و پیگیری عملیات فروش، ارائه خدمات پس از فروش، انجام هماهنگیهای لازم با مشتری و گزارش پیشرفت سفارش به مشتری و بهطور کلی فروش از راه دور را نام برد.
قابلیتهای یک اینترانت یک اینترانت می تواند از قابلیتهای زیر برخوردار باشد: ● به اشتراک گذاشتن اسناد و مدارک ● ارائه خدمات اینترنت ● پیام رسانی ● دسترسی مطمئن ● جستجو و بازیابی ● امکان دسترسی آسان ● مبتنی بودن بر پایگاه داده ها و بانک های اطلاعاتی
امکانات سيستم • پيامهای متحرک (پيام کوتاه) • تصاوير برگزيده • نظر سنجی (Vote) • اخبار و رويدادها با دسته بندی • پيوندها (سايتهای مرتبط) • پيام مديريت • اعضاء سيستم • خبرنامه الکترونيکی (مدير اينترانت می تواند برای عده ای خاص و يا کليه اعضاء يک خبرنامه ارسال نمايد.) • خدمات پست الکترونيک اعضاء: در اين سيستم اعضاء می توانند به يکديگر پيغام ارسال نمايند.
ایجاد یک اینترانت ایجاد یک شبکه اینترانت شباهت بسیاری به ایجاد یک وب سایت دارد تنها فرق آن این است که در اینترانت به ابزاری جهت محدود نمودن دسترسی، تنها برای اعضای شرکت یا سازمان نیز نیاز است چون TCP/IP قابلیت بالقوه دسترسی به سرویس دهنده شما را به همه افراد استفاده کننده از اینترنت می دهد. برای استفاده از یک شبکه اینترانت ابتدا باید به اینترنت وصل شد و سپس شبکه اینترانت را از طریق زیر راه اندازی نمود: 1. ثبت سایت 2. طراحی صفحات 3. برنامه نویسی وتهیه بانک های اطلاعاتی 4. ایجاد ارتباط بین صفحات و بانک های اطلاعاتی
نقش اينترانت ها به طور كلي ، اينترانت ها براي چهار نوع برنامه مورد استفاده قرار مي گيرند : ۱- ارتباطات و مشاركت * ارسال ودريافت پست الكترونيك ، نمابرها ، پست صوتي و پيجينگ * اتاقهاي بحث و گفتگو * كنفرانس صوتي و تصويري * جلسات مجازي تيم ها
2 - نشر وب توسعه و نشر اسناد چند رسانه اي هايپرلينك نظير: * راهنماهاي خط مشي * كاتالو گهاي محصول * ترسيمات فني
3 - عمليات و مديريت كسب و كار * پردازش سفارش * كنترل موجودي * سيستم هاي اطلاعات مديريت * دسترسي به پايگاه داد هها
4 - مديريت پورتال اينترنت * مديريت متمركز همه عملكردهاي شبكه شامل سرورها، كلاينت ها، امنيت، دايركتوري ها و ترافيك * فراهم آوردن امكان دسترسي كاربران به انواع برنامه هاي داخلي و خارجي كسب و كار * يكپارچه سازي تكنولوژيهاي مختلف
اندازه و گستردگی اینترانت اندازه و گستردگی عامل مهمی در طراحی شبکه است اما تاثیری در ارتباطات مجموعه سرویس گیرندگان که پیکره اصلی اینترانت را تشکیل می دهند، ندارد. هیچ چیز شما را به محدود کردن شبکه وب در یک ساختار نزدیک به هم و فشرده و لزوماً یکپارچه در محیط بسته نمی کند. به هر اندازه ای که امکانات و شرایط شما اجازه می دهد، یک اینترانت می تواند بزرگ باشد.
اینترانت ها می توانند از هر نرم افزاری برای ارتباطات TCP/IP استفاده کنند، اما عملی ترین راه دسترسی به اینترانت استفاده از وب و مرورگر می باشد چرا که آنها از مزیت های اینترنت همچون استقلال سیستم عامل و حداقل نیازهای نصب و راه اندازی برخوردارند. نرم افزارهایی که از رابط مرورگر استفاده می کنند، برای ده ها میلیون کاربر در سطح جهانی یا هزاران کاربر در درون شرکت یا سازمان قابل استفاده می باشند. همچنین شرکتها و سازمان هایی که از این قبیل برنامه ها استفاده می کنند ناچار به نصب نرم افزارهای اضافی بر روی رایانه های کاربران نمی باشند.
راههای تامین امنیت شبکه اینترانت همانطور که اشاره شد، چون TCP/IP قابلیت بالقوه دسترسی به سرویس دهنده شما را به همه افراد استفاده کننده از اینترنت می دهد، نیاز به ابزاری برای محدود کردن دسترسی می باشد. بدین منظور باید از اجزایی به نام «دیوارآتش»برای برقراری امنیت شبکه اینترانت استفاده نمود. روش های تامین امنیت شبکه اینترانت و کنترل دسترسی افراد مختلف :
● روش شناسایی: این روش متداول ترین روش برقراری امنیت شبکه می باشد که در سیستم به کاربران «نام کاربر» و «کلمه عبور»اختصاص داده می شود تا کاربران برای ورود به سیستم و استفاده از اطلاعات و خدمات آن از نام کاربر و کلمه عبور مخصوص به خود استفاده کنند. به عبارتی افراد برای ورود دارای نوعی مجوز هستند و به کسانی که دارای مجوز نباشند اجازه عبور داده نخواهد شد.
● روش رمز کردن اطلاعات: در این روش اطلاعات رمزگذاری شده و به گونه ای دستکاری می شود که تنها افراد مجاز، توانایی خواندن آنها را داشته باشند. برای این کار نرم افزارهای مختلفی وجود دارد از جمله نرم افزاری که از الگوریتم های ریاضی بسیار پیچیده برای رمزگذاری استفاده می کند. در این سیستم از دو کلمه عبور عمومی و اختصاصی استفاده می شود. کلمه عبور عمومی نقش قفل را دارد و برای رمز کردن اطلاعات از آن استفاده می شود. از کلمه عبور اختصاصی برای بازگشایی اطلاعات استفاده می گردد. بنابراین تنها، کاربری که کلمه عبور اختصاصی را دارد قادر است اطلاعات را بازگشایی کرده و به محتوای اصلی آن پی ببرد. البته امکان شکسته شدن یا کشف این کلمه های عبور وجود دارد. بنابراین سعی بر این است تا در ایجاد این کلمه های عبور از تعداد بیت های بیشتری استفاده شود. این کار باعث خواهد شد تا رمزگشایی توسط افراد غیرمجاز مشکل تر شود. برای مثال، اگر یک کلمه عبور 40 بیتی داشته باشیم مدت زمانی که طول می کشد تا این کلمه عبور رمزگشایی شود یا اصطلاحاً شکسته شود، 24 ساعت خواهد بود. بنابراین با استفاده از این ابزار می توان اطلاعات را به صورت رمز در آورد و آنها را ایمن کرد و با این اطمینان که افراد غیرمجاز به آسانی توانایی استفاده از آنها را ندارند، اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.
رابطه اینترانت با اکسترانت امروزه از به هم پیوستن اینترانت ها، شبکه های گسترده اکسترانت ایجاد می شود. بنا به تعریف «اکسترانت» عبارت است از مجموعه ای از اینترانت ها که توسط هر یک از روش های ارتباطی نظیر Dial up، ارتباط فیزیکی مستقیم، ماهواره، شبکه مخابراتی و غیره به یکدیگر متصل هستند . با استفاده از اکسترانت ها، شرکت ها و سازمان های مختلفی می توانند دفاتر مختلف خود را در یک شهر یا کشور با استفاده از روش های گوناگون ذکر شده فوق به همراه روش های امنیتی محدود وکنترل شده مرتبط سازند. با این روش کاربران مجاز می توانند از راه های دور با مجوزهای مربوطه از شبکه استفاده کنند. برای مثال شرکت فورد دارای اکسترانتی است که 15000 فروشنده را در نقاط مختلف به یکدیگر ارتباط می دهد . در حقیقت شبکه های اینترانت و اکسترانت همانند شبکه های محلی و گسترده(LAN وWAN) ولی با مشخصات خاص خود می باشند. این شبکه ها را از نظر پهنای باند، پروتکل، امنیت و دامنه به صورت زیرمی توان مقایسه نمود:
مزاياي بكار گيري اينترانت • كاهش هزينه هاي چاپ ، توزيع و كاغذ • سهولت كاربرد ( به آموزش تخصصي نياز ندارد ) • ارزاني كاربرد ( يك بار نصب و راه اندازي مي شود ) • مي تواند در كل سازمان مورد استفاده قرار گيرد • هزينه آموزش كارمندان را كاهش مي دهد • هزينه فروش و بازاريابي را كاهش مي دهد • هزينه حسابداري را كا هش مي دهد • سهولت دستيابي به نتايج در شركتي يكپارچه تر با مشاركت بهتر و بهره ورتر كاركنان
محدوديتهاي اينترانت • يك تكنولوژي تكاملي است و به ارتقاء نياز دارد و با مشكلات ناسازگاري نرم افزاري روبروست • گونه هاي امنيتي آن ناكافي است • ناكافي بودن كارآيي مديريت سيستم و پشتيباني ضعيف از كاربر • بعضي از رسانه ها نظير تصوير ،كند عمل مي كند • نگهداري محتوا زمانبر است • شايد بعضي از كاركنان بر روي ميز كارشان كامپيوتر شخصي نداشته باشند
اینترنت و اینترانت و اکسترانت
برای شناسایی ماشین مقصد و سایر کامپیوترها و ایجاد ارتباط با آنها از کد شناسه IP استفاده می کنند. به دلیل استفاده هر سه از یک سیستم نما گذاری هر سه می توانند از یک برنامه های مشترک استفاده کنند.
اینترنت: Intenet اینترنت شبکه کاملا وسیع و آزاد است که از تعداد زیادی شبکه های خصوصی و عمومی تشکیل شده است. منابع در اینترنت برای عموم آزاد است و کاربران می توانند صفحات وب را مشاهده کنند.
اینترانت یک شبکه خصوصی است که یک سازمان بر آن نظارت دارد.در اینترانت فقط اطلاعاتی که سازمان قرار داده است قابل دسترسی است و ارتباطی با بیرون ندارد.
اکسترانت یک اینترانت است که به طور کاملا خصوصی اداره می شود. اکسترنت ها برای اینکه بتوانند اینترانت را گسترش دهند به کار بران خود اجازه می دهند از اینترنت نیز از راه های مطمئن دسترسی داشته باشند. برچسب:, :: :: نويسنده : قاسمی
نويسندگان |